Κώστας Περδίκης:

 

Οι φωτογράφοι μας

Ήσαν εκείνοι, οι καλοί και ταλαντούχοι άνθρωποι, που με την τέχνη και το μεράκι τους αποθανάτισαν και διέσωσαν πάνω στο φωτογραφικό χαρτί τις σημαντικότερες στιγμές της ζωής μας. Χάρη σ’ αυτούς και τις φωτογραφίες τους φτιάξαμε και γεμίσαμε τα αναμνηστικά μας άλμπουμ, αλλά και στολίσαμε τις σάλες των σπιτιών μας.

Ο πρώτος, ο πιο παλιός φωτογράφος μας, ήταν ο μπαρμπα-Αριστείδης ο Γιαννακόπουλος ή Κούκλινος. Δεν είχε, νομίζω, μόνιμο στέκι σαν φωτογραφείο, αλλά τον θυμάμαι να ανεβοκατεβαίνει από την πάνω αγορά στην κάτω με μια φωτογραφική μηχανή πάντα κρεμασμένη, με ένα λουρί, από τον ώμο του. Έσπευδε να φωτογραφίσει όποιον του το ζήταγε ή ό,τι άλλο γεγονός  εύρισκε άξιο λόγου.

Ο μπαρμπα-Αριστείδης μας έβγαλε, εμένα και της αδελφής μου, τις πρώτες μας παιδικές φωτογραφίες. Η μητέρα μας είχε την προνοητικότητα, αν και κείνα τα χρόνια ήσαν δύσκολα, να τον φωνάζει κάπου, κάπου για να μας φωτογραφίσει, καθώς χρόνο με τον χρόνο μεγαλώναμε.

Γύρω στο ’55 ήρθε και άνοιξε το πρώτο φωτογραφείο του ο Νίκος ο Μανουσόπουλος, με καταγωγή από το Στροβίτσι. Παλικαράκι τότε, άρτι απολυθείς από τον στρατό. Το φωτογραφείο του ήταν ένα στενό μαγαζάκι, απέναντι σχεδόν από το πατρικό μου, περίπου στην ίδια θέση, που σήμερα οι γιοι του έχουν το δικό τους.

Στο βάθος του μαγαζιου μια σκούρα κουρτίνα χώριζε τον σκοτεινό θάλαμο από το υπόλοιπο χώρο και κει μέσα ο Νίκος, σε ένα απόκοσμο κόκκινο φως, έκανε τα μαγικά του. Εμφάνιζε τα φιλμ και τύπωνε τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Η είσοδος σ’ αυτόν τον χώρο απαγορευόταν σε όλους δια ροπάλου. Μετά, έξω από τον σκοτεινό θάλαμο, πάνω σ’ ένα τραπεζάκι, με ένα ειδικό ψαλίδι έκοβε τις φωτογραφίες, δημιουργώντας περιμετρικά ένα είδος γιρλάντας, που τις έκανε πιο όμορφες.

Ο Νίκος δεν ήταν μόνον πανέξυπνος και αεικίνητος, αλλά και καλοσυνάτος. Στην αρχή μ’ ένα ποδήλατο και μετά μ’ ένα μοτοσακό έτρεχε παντού, όπου λάβαινε χώρα κάποιο γεγονός, για να τραβήξει φωτογραφίες.

Και τι δεν αποθανάτισε με τη μηχανή του. Εθνικές γιορτές, γυμναστικές επιδείξεις, θεατρικές παραστάσεις, απαγγελίες ποιημάτων, απονομή επαίνων, εκδρομές, πανηγύρια, επιτάφιους, λιτανείες, γάμους και βαφτίσια. Μερικές φορές ακόμη και κηδείες.

Σπουδαία επίσης ήσαν και τα πορτραίτα του, οι περίφημες εβδομαδιαίες φωτογραφίες. Αυτές ήσαν κατάλληλες για ταυτότητες και διαβατήρια, αλλά και πολύ χρήσιμες στα συνοικέσια, που γίνονταν τότε με νύφες ή γαμπρούς που ζούσαν μακριά, στα ξένα.

Την επόμενη μέρα από ένα σημαντικό γεγονός, γέμιζε με πολλές φωτογραφίες, που εκεί είχε βγάλει, δυο μεγάλα ταμπλώ και τα μοστράριζε έξω από το μαγαζί του, αριστερά και δεξιά της πόρτας. Μπορούσε έτσι ο καθένας περνώντας να χαζέψει όλες τις φωτογραφίες και να διαλέξει για πάρτη του όποιες του άρεσαν.  

Κάποια χρονιά ο Νίκος αποφάσισε, όπως άλλωστε είχαν ήδη κάνει και πολλοί άλλοι συμπολίτες μας, να αναζητήσει μια καλύτερη τύχη στη ξενιτιά. Έτσι, έκλεισε το φωτογραφείο του και έφυγε στην Αυστραλία, σαν μετανάστης. Μετά από καιρό ξαναγύρισε. Τα χρόνια όμως και ο μεγάλος μόχθος της ξενιτιάς δεν παρέλειψαν ν’ αφήσουν πάνω του τα σημάδια τους.

Μέχρι που πέθανε θυμόταν και μου ’λεγε για τη φωτογραφία που μου είχε βγάλει, μόλις είχε πρωτοέρθει και που ήταν από τις πρώτες του. Παιδάκι, γύρω στα πέντε, με ανέβασε πάνω στη μάντρα της βεράντας  του καφενείου του Μουσαμά και με αποθανάτισε με φόντο την τεράστια γαζία, που τότε έθαλλε εκεί. Κρίμα που η φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη και δεν απεικονίζονται τα μικρά κίτρινα, σαν μπαλάκια, λουλουδάκια της γαζίας με το αξεπέραστο άρωμά τους.

Περιττεύει να σας πω ότι εκείνη τη φωτογραφία μου τη φυλάω, από τότε μέχρι σήμερα, ως κόρην οφθαλμού.

Σήμερα οι δυο γιοι του Νίκου, ο Προκόπης και ο Σπύρος, συνεχίζουν επάξια τη τέχνη του πατέρα τους, αποσπώντας μάλιστα πρωτιές και διακρίσεις σε διεθνείς διαγωνισμούς φωτογραφίας, αλλά και βίντεο…